طرح صنعتی چیست؟
طرح صنعتی چیست ؟ بهطورکلی طرح صنعتی مربوط به شکل و ظاهر یک کالا است و ظاهر کالا نیز نتیجه خصوصیاتی مانند نحوه قرارگیری خطوط و زوایا، رنگ کالا، یا سایر تزئینات آن است. بنابراین طرح صنعتی میتواند از خصوصیات سهبعدی، ازجمله شکل کالا یا خصوصیات دوبعدی مانند الگوها، خطوط یا رنگ کالا حمایت کند. طرحهای صنعتی برای طیف گستردهای از محصولات صنعتی یا صنایعدستی به کار میرود. نمونههایی از وسایلی که از طرح صنعتی آنها حمایت میشود، عبارتاند از ساعت، جواهرات، طراحی مد و سایر کالاهای لوکس، لوازم صنعتی و پزشکی، وسایل خانه، مبلمان، وسایلم برقی، وسایل نقلیه، ساختارهای معماری، طرحهای استفادهشده در منسوجات و البسه، وسایل تفریحی مانند اسباببازیها و حتی لوازم جانبی مورداستفاده برای پرورش حیوانات خانگی.
طرحهای صنعتی میتوانند بهصورت دوبعدی یا سهبعدی باشند. نمونههایی از طرحهای دوبعدی، مثل الگوها و نقشها نمونههایی از طرحهای سهبعدی مثل محصول، بستهبندی. بهطور کلی شکل یا فرم صندلیها، تلفن، خودرو، رایانه، هواپیما، تلویزیون، ساعت، دوربین و… میتوانند در صورت داشتن شرایطی به صورت طرح صنعتی حفاظت قانونی گردند.
تفاوت بین و علامت تجاری و طرح صنعتی چیست؟
علامت تجاری، علامت یا هر ترکیبی از علائم (کلمات، اعداد، عناصر تصویری و…) است که قادر به تمایز کالاها یا خدمات یک شرکت از کالا یا خدمات سایر شرکتها است. بهعبارتدیگر، علائم تجاری نشاندهنده منشأ کالا یا خدمات هستند؛ بنابراین بهمنظور محافظت از حقوق صاحب خدمات یا کالاها، علامت تجاری باید متمایز باشد. اما تفاوت آن با طرح صنعتی چیست و آن اینکه بر ظاهر یک کالا متمرکز است، اما ضرورتی ندارد که این ظاهر و شکل، لزوماً ظاهر کالای یک شرکت را از سایرین، همانند آنچه علامت تجاری عهدهدار آن است، متمایز کند.
الزامات حفاظت طرحهای صنعتی چیست؟
مطابق موافقتنامه تریپس، طرحهای صنعتی باید از دو شرط جدید و اصیل بودن برخوردار باشند تا از حمایتهای قانونی برخوردار گردند. درحالحاضر مفهوم جدید و یا اصیل بودن از کشوری به کشور دیگر میتواند متفاوت باشد. معمولاً، طرح صنعتی در صورتی جدید هستند که قبلاً در معرض استفاده و دید عموم قرار نگرفته باشد، درصورتیکه طرحهای صنعتی، تفاوت قابلتوجهی با طرحهای شناختهشده یا قبلی داشته باشند، یا برخوردار از ترکیبی از ویژگیهای طرح شناختهشده باشند، میتوانند اصیل محسوب گردند.
به طور کلی ویژگی های طرح صنعتی قابل ثبت عبارتند از:
- طرح صنعتی روی کالا باید قابل رویت و آشکار باشد و دارای این قابلیت باشد که به وسیله حس بینایی قضاوت شود.
- طرح صنعتی نمی تواند و نباید جریان استفاده معمولی ظاهرش مورد تغییر قرار نگیرد مثلا جنیس زلاتینی یا ساخته شده از حباب و ..
- طرح باید اصیل باشد به این معنا که به کالا ظاهر خاص و ویژه بدهد. به نحوی که کالایی که طرح روی آن قرار گرفته است از نگاه مصرف کننده و کاربر جذاب و متفاوت و قابل تشخیص از کالاهای مشابه اش باشد
- طرح باید جدید باشد. این جدید بودن به این معناست که دردنیا جدید باشد نه فقط در کشوری که قرار است در آن به ثبت برسد.
- خودافشایی در طرح صنعتی اهمیت زیادی دارد. سعی کنید قبل از ثبت، محصول را تبلیغ نکنید و در بازار وجود نداشته باشد. جون همین عوامل باعث میشود که کار شما جدید فرض نگردد. مهلت ارفاقی ( لینک مطلب) برای طرح های صنعتی ۶ ماه است. به این معنی که اگر به هر دلیل افشایی از طرح صنعتی انجام شد، تا ۶ ماه تعلل شما در ثبت طرح صنعتی مجاز شمرده میشود. در غیر این صورت، این اتفاق نخواهد افتاد.
.
تفاوت بین پتنت و طرح صنعتی چیست؟
پتنت از اختراعی محافظت میکند که فرایند یا محصولی است که بهطورکلی روش جدید یا فرایند انجام کاری است یا یک راهحل فنی جدید است که برای رفع یک مشکل فنی ارائه میشود و ظاهر و جذابیت بصری در آن نقشی ندارد. طرح صنعتی تنها از ظاهر کالا محافظت میکند؛ اینکه چگونه یک محصول «به نظر میرسد». بدین ترتیب، طرح صنعتی قادر نیست از ویژگیهای فنی یا عملکردی کالا، محافظت کند. اگر وژگی های فنی و علمکردی کالا، در قالب حفاظت از اختراع بگنجد، چنین ویژگیهایی میتواند از طریق پتنت محافظت شود. هدف محافظت قانونی از طرح صنعتی با هدفی که پتنت به آن دلیل ثبتشده متفاوت است؛ طرح صنعتی با ظاهر شیء ارتباط دارد و به جوانب عملکردی کالا و آنچه باعث به وجود آمدن و کارکرد کالا شده مربوط نیست. در مقابل هدف از حفاظت حقوقی از یک اختراع تحت عنوان پتنت، در نظر گرفتن جوانب عملکردی و کارآمدی کالا یا فرآیند است.
چرا باید طرحهای صنعتی را ثبت کرد؟
ظاهر یک محصول میتواند یکی از عوامل اصلی مداخلهگر در چرخهی تصمیم مصرفکننده برای خرید یک محصول باشد: موفقیت یا عدم موفقیت یک محصول ممکن است تا حدودی به ظاهر آن بستگی داشته باشد. به جذب سرمایه گذار
همین منظور، برای حصول به موفقیت تجاری در تولید و عرضه یک محصول، شرکت باید سرمایه و وقت خود را صرف نوآوری، بهبود و توسعه و همینطور ایجاد کالاهایی با طرح جدید یا اصیل کند.
بازگشت سرمایه
حفاظت حقوقی از طرح صنعتی، در بازگشت سرمایهی که برای خلق، توسعه و بازاریابی محصولات جذاب و نوآورانه صرف شده، کمک میکند.
جلوگیری از کپی دیگران
محافظت قانونی از طرحهای صنعتی و کسب حق انحصاری بر این طرحها، با هدف جلوگیری یا متوقف ساختن نسخهبرداریهای غیرمجاز یا تقلید از سوی اشخاص ثالث، ضروری است: مالک طرح صنعتی که از حفاظت قانونی برخوردار است، مجاز به ممانعت اشخاص ثالثی میشود که بدون موافقت وی، قصد ساخت، فروش یا واردات کالاهایی دارند که دربردارنده طرحی یکسان، یا بهطور قابلملاحظهای مشابه طرح محافظتشده است و اینگونه اقدامات را (ساخت، فروش، یا واردات) صرفاً برای کسب منافع تجاری انجام میدهد.
کسب مونوپولی در بازار
علاوهبراین، ازآنجاکه طرحهای صنعتی آن بخش از ویژگیهای کالا است که هدف آن جذب مصرفکنندگان است، میتوانند عنصر مهمی از برند و داراییهای تجاری یک شرکت محسوب شود. بدین ترتیب این پتانسیل را خواهد داشت که ارزش شرکت و محصولات آن را افزایش داده و بازاریابی و تجاریسازی محصولات شرکت را تسهیل کند.
امکان واگذاری یا اجاره طرح صنعتی به دیگران
حقوق طرح صنعتی میتواند به یک شرکت دیگر فروخته یا امتیاز آن واگذار شود و در این صورت برای صاحب حق، ایجاد درآمد نماید.
منافع ثبت طرح صنعتی برای مصرفکنندگان
مالک طرح صنعتی از طریق توسعه محصولات خود منفعت مالی میبرد و حفاظت از طرح صنعتی بازگشت منصفانهی سرمایهگذاری انجامشده را تضمین میکند.
ترغیب به نوآوری در جامعه
بااینحال، مصرفکننده و عموم مردم نیز از این مزیت بهرهمند میشوند، زیرا حفاظت از طرح صنعتی، باعث تشویق به خلاقیت و نوآوری میشود و بنابراین به محصولات جذاب و متنوعتری منتهی میشود.
ایجاد خلاقیت در صنعت
علاوه بر این، حفاظت از طرح صنعتی باعث ایجاد خلاقیت در بخش صنعت و تولیدشده و درنتیجه به گسترش فعالیتهای تجاری کمک نموده که باعث تقویت پتانسیل صادراتی محصولات ملی خواهد شد… بنابراین حفاظت طرح صنعتی هم به نفع مالک، هم در جهت منافع مصرفکننده است و بهطورکلی برای رونق اقتصادی ضروری میباشد. یکی دیگر از ویژگیهای جالب طرحهای صنعتی این است که توسعه و محافظت از آنها نسبتاً ساده و ارزان است؛ لذا حق استفاده از آنها چه در کشورهای صنعتی و چه در کشورهای درحالتوسعه، بهطور معقول در دسترس شرکتهای کوچک و متوسط و حتی در دسترس هنرمندان و صنعتگران قرار دارد.
چگونه میتوان از طرحهای صنعتی محافظت کرد؟
برای حفاظت قانونی از طرحهای صنعتی در سراسر جهان، ابزارهای مختلف حفاظت وجود دارد.
ثبت طرح صنعتی/ اعطای پتنت مخصوص طرح صنعتی
در بیشتر کشورها، طرح صنعتی باید ثبت شود تا طبق قانون طرح صنعتی بهعنوان «طرح ثبتشده» محافظت شود. در برخی کشورها مثل آمریکا، طرحهای صنعتی تحت قانون پتنت بهعنوان «پتنت طرح صنعتی» محافظت میشوند.
پروسه تسلیم اظهارنامه و ثبت، از هر کشور به کشور دیگر میتواند متفاوت باشد: در بعضی از کشورها، دفتر مالکیت فکری بررسی میکند که آیا اظهارنامه طرح صنعتی مطابق با الزامات رسمی آن کشور است یا خیر. در برخی از کشورها نیز، دفتر مالکیت فکری بررسی ماهوی طرح صنعتی را بر اساس قانون ملی آن کشور، انجام میدهد و جدید یا اصیل بودن طرح را بررسی میکند.
عموماً، بعد از تسلیم اظهارنامه و بهمحض اتمام بررسی رسمی یا بررسی ماهوی طرح صنعتی مطابق قوانین هر کشور، دفتر مالکیت فکری، آن طرح صنعتی را منتشر میکند. در برخی از کشورها، انتشار ممکن است به درخواست متقاضی برای مدتزمانی معینی به تعویق بیفتد.
دیدگاهتان را بنویسید