ثبت موقت اختراع یا provisional
اخیراً سؤالاتی راجع به ثبت موقت اختراع، آنهم از نوع سریع(!) برای اقدام به مهاجرت به کشورهای مهاجرپذیر افزایش چشمگیری داشته است!
ابتدا اعلام نمایم که بنده از روشهای مهاجرت از طریق ثبت اختراع اطلاع خاصی ندارم و وکلای مهاجرت در این خصوص اطلاعات بهتری به شما ارائه خواهند داد. بااینوجود صرفاً به این دلیل که در صورت صحت این موضوع، امکان تقلب و کلاهبرداری تحت این عنوان نیز افزایش خواهد یافت، این نوشته رو صرفاً با هدف اطلاع رسانی آماده نموده ام تا شما با نوعی ثبت اختراع سریع(!) در برخی کشورهای مهاجر پذیر،مزایا و ویژگی ها و هزینه آن، آشنا شده و با آگاهی بیشتری، تصمیم گیری نمایید.
ثبت موقت اختراع چیست؟
فرض کنید که شما ایدهای را به ثمر رساندهاید و نتایج خوبی از آن ایده حاصلشده است. بسیار مشتاقید تا این اختراع خود را به ثبت برسانیدو حتی به فکر ثبت این اختراع در خارج از کشور هستید؛ اما:
- از اینکه اختراع شما از شرایط احراز اختراع برخوردار است یا خیر اطمینان ندارید و بررسی در این مورد به زمان نیاز دارد.
- به نگارش صحیح و کامل اختراع نیاز است و شما فرصتی برای انجام این کار ندارید؛
- از پتانسیل تجاری اختراع خودآگاهی ندارید و بررسی این مسئله از این نظر که آیا ورود به مسیر پرهزینه ثبت اختراع برای شما، منفعت مالی به دنبال دارید یا خیر، به زمان نیاز دارد.
- اگر اختراع خود را سریعاً به ثبت نرسانید، احتمال میدهید تا شخص/اشخاص دیگری در گوشهای دیگر از این دنیا به نتایج شبیه شما دست یابد و اختراع را ابتدا او به ثبت برساند و درنتیجه اختراع شما، صرفاً به دلیل معطلی، از شرط جدید بودن برخوردار نباشد.
در همهی موارد بالا، شما به دنبال حفظ ایدهای هستید که برای تحقق یافتن آن زحمات زیادی کشیدهاید؛ اما برای ثبت رسمی آن بهعنوان اختراع، به زمان نیاز دارید. زمانی که ممکن است فرصت «مقدم بودن» شما در انجام اختراع را از شما بگیرد.
هدف اصلی ثبت موقت، در حقیقت همین حفظ مقدم بودن مخترع بر اختراع است. به عبارتی حفظ این موقعیت است که «اختراع جایی به نام شما در اسرع وقت ثبتشده شود»
هدف اصلی ثبت موقت، در حقیقت همین حفظ مقدم بودن مخترع بر اختراع است. به عبارتی حفظ این موقعیت است: «اختراع جایی به نام شما در اسرع وقت ثبتشده باشد».
چرا ثبت موقت اختراع؟
همه میدانیم که ثبت اختراع در خارج از کشور هزینه بالایی دارد. مثلاً در آمریکا، این هزینه بین ۲۰۰۰ (صرفاً هزینههای فایلینگ و نه نگارش و سایر هزینهها) تا ۱۷ هزار دلار بسته به پیچیدگی اختراع نوع شرکت صاحب اختراع (ازنظر اندازه شرکت) متغیر است. از سوی دیگر باید در نظر داشت که بسیاری از اختراعات، بنا به دلایل متعددی که در این بحث نمیگنجد، قادر به تجاریسازی نمیشوند و منفعت مالی عاید صاحب پتنت نمیگردد. لذا ثبت اختراع موقت، فرصتی را برای بررسی پتانسیل تجاریسازی اختراع، حتی مذاکره با لایسنس کنندگان و خریداران و سرمایهگذاران، در اختیار صاحب اختراع قرار میدهد.
مخترعین زیادی هستند که بعد از ثبت موقت خود، با در نظر گرفتن شرایط افشا، بابیان مزایای اختراع و ساخت پروتوتایپ، قادر به جذب سرمایهگذار و یا فروش و لایسنس اختراع خود شده اند. حتی برخی خریداران و سرمایهگذاران، به دلیل ارزشی که اختراع ثبتشده میتوانسته برای آنها داشته باشد خود اقدام به تبدیل ثبت موقت به غیرموقت (ثبت متداول عبارت بهتری است چراکه در بسیاری از کشورها، این اقدام، تبدیل نامیده نمیشود) نمودهاند و تمام هزینهها را نیز پرداختنمودهاند (بسته به شرایط قرارداد).
«اگر اختراعی که ثبت موقت آن انجام شده است، در فاصله زمانی معین (عموماً ۱۲ ماه)، به نوع غیرموقت (non-provisional) تبدیل نشود، از ارزشی برخوردار نخواهد بود».
مقاله مرتبط: ثبت اختراع نرم افزار از ایده تا واقعیت
مزایای ثبت اختراع بهصورت موقت:
ثبت اختراع در خارج از کشور با هزینه پایین و سرعت بالا!
ایجاد فرصت برای نگارش بهتر ادعاها و تکمیل توضیحات و ترسیمات و سایر مستندات بر اساس شرایط تعیینشده در اداره ثبت اختراع
ایجاد فرصت برای بررسی پتانسیل تجاری اختراع جهت رفع تردیدها برای ورود به مسیر تجاریسازی و یا فرایند پرهزینه حفظت حقوقی.
هزینه پایین (هزینه فایلینگ پایین)
مقدم بودن مخترع را در انجام و ثبت اختراع ثابت میکند.
ویژگیهای ثبت اختراع موقت
چه بهصورت فیزیکی و چه بهصورت آنلاین، درجایی منتشر نمیشود (لذا بر روی کسب اعتبار از طریق آن چندان نمیتوان حساب باز کرد!)
درصورتیکه بعد از مدت معین (۱۲ ماه) اقدامی صورت نگیرد، بههیچعنوان، ارزشی ندارد.
فقط و فقط توسط داوران موردبررسی قرار میگیرد تا تائید شود که فحوای آن با ادعاها و اظهارنامهی اصلی، تفاوت فاحشی ندارند و ویژگیهای اختراع موردنظر موردنظر، بهدرستی و طبق ضوابط و قوانین حاکم در آن کشور، نگارش شده است.
فراموش نکنیم که ثبت اختراع موقت، فقط یک شماره ثبت است و یک تاریخی که مقدم بودن مخترع را در ثبت آن اختراع تائید میکند.
آیا ثبت موقت میتواند مانعی برای کپی دیگران از کار شما شود؟
خیر. ثبت موقت، هیچگونه ضمانت اجرایی در بر ندارد.
این نوع ثبت اختراع، صرفاً با این هدف انجام میشود تا یک فرصت زمانی (یکساله) در اختیار صاحب آن قرار دهد تا اختراع خود را طور غیرموقت در همان اداره به ثبت برساند. اختراعی که صرفاً، ثبت موقت آن انجامشده است، موردبررسی داوری قرار نمیگیرد و لذا شرایط احراز آن ازنظر قابل پتنتشدن (برخورداری از حفاظت قانونی) بررسی نمیشود. این پرونده در اداره ثبت اختراعی که در آن به ثبت رسیده، نگهداری میشود.
بعدازاینکه مخترع، تصمیم قطعی بهصرف هزینه در مسیر ثبت اختراع نمود؛ و/یا بررسیهای لازم برای یافتن پتانسیل تجاری اختراع انجام داد؛ و/یا در مورد قابل پتنت بودن اختراع تا حدودی اطمینان حاصل نمود؛ و/یا نگارش اظهارنامه همراه با تکمیل مستندات و اطلاعات ضروری انجام گرفت، آنگاه به ثبت غیرموقت که همان ثبت معمول اختراع است روی میآورد، با این تفاوت که میتواند بنا به تاریخ ثبت غیرموقت خود، ادعای مقدم بودن کند.
داور در این شرایط، هنگام بررسی نوآوری، پروندههایی موردبررسی قرار میدهد که قبل از این تاریخ (تاریخ ثبت موقت اختراع) به ثبت رسیدهاند؛ بنابراین بدون از دست رفتن، فرصت، فرایند ثبت انجام میشود.
آیا ثبت موقت در همه کشورها امکانپذیر است؟
خیر. ثبت موقت، ثبت موقت اختراع، در کشورهای محدودی قابل انجام است. معروفترین این کشورها که حفاظت از ایده و اختراع، در این کشورها بنا به دلایلی (مثل بازار یا مهاجرپذیر بودن کشور) برای ایرانیان جذابتر است شامل، کشور آمریکا، استرالیا، نیوزلند، هند است.
کشور کانادا نیز، نه بهطور رسمی و تحت این نام، بلکه از نوعی روند ثبت اختراع برخوردار است که تا حدودی شبیه به ثبت موقت است و ازلحاظی بهصرفهتر محسوب میشود.
یک پرونده ثبت موقت اختراع چگونه باید آماده شود؟
همانگونه که ذکر شد، هدف ثبت موقت اختراع، حفظ مقدم بودن در سریعترین زمان ممکن است. ازآنجاکه نگارش کامل قسمت ادعا و تصاویر و مستندات کامل و قابلقبول برای ادارات ثبت، ممکن زمانبر باشد، لذا، از قسمت ادعا که بار حقوقی پتنت را بر دوش دارند، صرفنظر میشود.
آیا هرگونه متننی را میتوان به صورت پروویژنال پتنت ثبت نمود؟
باید گفت درست است که این نوشته جایی مننتشر نمیشود، ولی نگارش صحیح آن و بخصوص بیان جزئیاتی که در آینده، قرار است ادعاهای نگاشته شده را تحت پوشش قرار دهند، بسیار اهمیت دارد. قسمتهای مختلف پتنت (شامل توصیف، هدف اختراع، زمینه اختراع، چکیده و ترسیمات) باید بهخوبی پرداخته شوند و اطلاعات کاملی از اختراع را ( البته به دلیل تسریع کار، لزوما میتوانند با فرمتی غیر از فرمت استاندارد هم تهیه شوند) ارائه دهند. نگارش باید به نحوی باشد که بعدتر، ادعاهای اظهارنامهی غیرموقتی که تاریخ مقدم بودن این پرونده را ادعا کرده است، بهطور کامل پوشش دهد.
روال کشورهای مختلف که این سیستم ثبت اختراع رادارند بهطورکلی ازنظر نوع نگارش مشابه است؛ چراکه در همه کشورها مقرر شده که پرونده ثبت اختراع موقت حاوی اطلاعاتی باشد که بتواند ادعاهای اظهارنامه غیرموقت (نسخه متداول اظهارنامه ها) را پوشش دهد؛ اما میزان حساسیت کشورها متفاوت است.
مثلاً در آمریکا، پروندهی ثبت اختراع موقت، علاوه بر بیان جزئیات و نقشهها و باید با زبانی که دامنه را محدود نمیسازد (همانند پروندههای غیرموقت) هم نگارش شود. مواردی از مردود شناخته شدن پروندههای ثبت موقت به دلیل نقص در بیان جزئیات ضروری یا متفاوت بودن دامنهی پوشش نسبت به اظهارنامه غیرموقت، وجود دارد.
در استرالیا نیز به همین ترتیب، باید توضیحاتی که در سند ثبت موقت نگاشته میشود، بتواند ادعای بعدی را بهطور کامل پوشش دهد و دامنه را محدود نسازد. قوانین جدید ثبت اختراع استرالیا (۲۰۱۳) حتی کمی پا را فراتر گذاشته و سختگیریهای بیشتری را اعمال کرده است و در این کشور تاریخ مقدم بودن برخی اظهارنامهها، به دلیل نواقصی که در ثبت موقت وجود دارد، مردود شده است.
در هند این سختگیری به میزان کمتری وجود دارد و همینکه اطلاعاتی که بهطور کامل بتوانند ادعای اظهارنامهی اصلی را پوشش دهند، کفایت میکند. در نیوزلند، هم این میزان سختگیری، به نسبت کمتر است و همینکه اطلاعات جامع ارائه شود کافی است.در صورتی که علاقه مند به ثبت اختراع در آمریکا هستید م یتوانید به مقاله ثبت اختراع در آمریکا مراجعه کنید.
هزینههای ثبت موقت اختراع
هزینههای ثبت موقت در کشورهای برشمرده در جدول زیر آورده شده است. لازم به ذکر است که در برخی کشورها نظیر آمریکا و هند، هزینهها بسته به بزرگی و کوچکی شرکت موردنظر متفاوت است. علاوه بر این توجه داشته باشید که این هزینهها، صرفاً هزینه فایلینگ موقت اختراع هستند. شما اگر به اصول نگارش اختراع آگاهید،خود میتوانید این فایلینگ و نگارش را انجام دهید! ولی باید توجه داشت که حساسیت در مورد نگارش این پروندهها در ادارات ثبت اختراع کشورهای مورد نظر وجود دارد و ممکن است حتی به دلیل نگارش ناکافی و غیرواضح و عدم مطابقت با ادعاها مردود شوند و فاقد ارزش ( بدین معنا که تاریخ مقدم بودن آنها بی اعتبار میشود ولحاظ نمی گردد).
لذا ترجیح این است که این کار به افراد یا شرکتهای خبره سپرده شود. دراین صورت، هزینه بابت حقالزحمه نگارش طبق اصول نگارشی کشور موردنظر برای این نوع پروندههای ثبت اختراع به مبالع فوق اضافه خواهد شد.
هند | نیوزلند | استرالیا | آمریکا | |
از ۱۶۰۰ روپیه. بسته به موقعیت حقوقی صاحب اختراع | ۱۰۰$ | ۱۱۰$ | Micro entity: 75 $
Small entity: 150 $ Large entity:300$ |
هزینه ثبت |
توصیف تا حدی که تمامی آنچه قرار است ادعا شود، پوشش داده شود همراه با تصاویر و نمودارها و بیان جزئیات در این راستا | قسمت توصیفات باید حاوی اطلاعات کلی اختراع باشد (مانند آمریکا، جزییات کاملتر اختراع ضروری نیست) | توصیف کامل به صورتی که ادعاهای بعدی را بتواند بهطور کامل پوشش دهد. نگارش چملات کلمات اهمیت بالایی دارند (محدودسازی دامنه رعایت شده باشد) | اختراع باید بهطور شفاف و کامل توصیف شود.
با ترسیمات و نقشهها همراه باشند. در نگارش از زبان محدودکننده دامنه استفادهنشده باشد. |
شرایط
|
۱۲ ماه | ۱۲ ماه + حداکثر ۳ ماه تمدید | ۱۲ ماه | ۱۲ ماه | مدت اعتبار |
ثبت موقت اختراع در کانادا
در میان کشورهای مهاجرپذیر دیگری مثل کانادا، ثبت اختراع موقت مشابه آنچه در کشورهای بالا دیدیم وجود ندارد. سییستم ثبت اختراع در کانادا دارای نوعی ثبت اختراع به نام first application است که میتوان به دلیل برخی مزایایی ایجادی، آن را نوعی ثبت اختراع موقت هم بهحساب آورد. این ثبت اختراع اولیه first application بعد از مدتزمانی مشخص (حداکثر ۱۲ ماه)، قادر به تبدیل به نوع second application (regular) است و این تبدیل کردن هزینهای در بر ندارد.
هزینه فایلینگ ثبت موقت یا همان (first application) در کانادا، ۲۰۰ دلار است. ثبت دائم (فقط هزینه فایلینگ) شرکتهای بزرگ ۴۰۰ دلار شرکتهای متوسط، ۲۰۰ دلار است؛ بنابراین با توجه به اینکه تغییر ثبت موقت به ثبت دائم هزینهای ندارد، ثبت موقت ازنظر اقتصادی گزینه بهصرفهای به نظر میرسد.
در صورت نیاز به مشاوره ی بیشتر، با ما در تماس باشید.
مطلب مرتبط: ثبت اختراع در سیستم پی سی تی PCT
نویسنده: لیلا زارعی
دیدگاهتان را بنویسید